Ta’lim siyosati va o‘qituvchilarning kasbiy rivojlanishi: xalqaro tajriba va o‘zbekistonda amaliyot taqqoslamasi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.16747615Ключевые слова:
o‘qituvchi, kasbiy rivojlanish, CPD, ta’lim siyosati, reflektiv amaliyot, ehtiyojga asoslangan yondashuvАннотация
Ushbu ilmiy maqola “Trainers’ Perspectives of Teacher Professional Development” nomli xalqaro maqola
asosida tayyorlangan bo‘lib, u o‘qituvchilarning uzluksiz kasbiy rivojlanishi (UKR) masalasini milliy hamda xalqaro kontekstda
taqqoslab tahlil qilishga qaratilgan. Ushbu maqolada malaka oshirish treninglarining tuzilishi, mohiyati va foydasi
ko’rib chiqiladi. Shuningdek, ularni tashkil etuvchi trenerlarning qarashlari ham o‘rganiladi undan tashqari. Xususan, CPD
(Continuous Professional Development) dasturlarida siyosiy hujjatlar bilan amaliyot o‘rtasida tafovut mavjud, o‘qituvchilarning
ehtiyojlari umuman hisobga olinmayapti hamda treninglar asosan nazariy va passiv shakllarda o‘tkazilmoqda
degan muammolar ko‘tarilgan. CPD trenerlari ham o‘z ustida ishlashlari kerakligi aytib o‘tiladi. Maqolada xalqaro muammolar
chuqur tarzda tahlil etiladi hamda O‘zbekistondagi holatlar bilan qiyoslanadi. O‘zbekiston ta’lim sohasida so‘nggi
yillarda islohotlar bo‘layotganiga qaramay, CPD tadbirlari aksariyat hollarda ehtiyojga moslashmagan, umumiy va reflektiv
yondashuvdan uzoq bo‘lib qolmoqda. Mazkur tahlil ehtiyojga ko‘ra asoslangan, reflektiv, kontekstual CPD modellarni
ishlab chiqish zarurligini asoslaydi. Murabbiylar uchun ham uzluksiz rivojlanish mexanizmlarini joriy etish zarurligi
ko’rsatib
beriladi.
O‘zbekistonda o‘qituvchilarning kasbiy rivojlanishini takomillashtirish bo‘yicha strategik qarorlar qabul qilishda mazkur
maqola nazariy asos hamda xalqaro tajribadan foydalanish imkonini berishi maqolaning amaliy ahamiyatidir. Tadqiqot
natijalari ta’lim sohasida CPD siyosatini qayta baholash uchun xizmat qiladi. Bundan tashqari, u o‘qituvchilar bilan trenerlar
o‘rtasida samarali hamkorlikni yo‘lga qo‘yadi hamda kasbiy rivojlanish jarayonini izchil va samarali tarzda amalga
oshirish uchun konseptual asos bo‘lib xizmat qiladi
Библиографические ссылки
Ahmed, M., & Malik, M. (2020). Trainers’perspectives of teacher professional development: A case study from Pakistan.
International Journal of Educational Research, 10(2), 45-60.
Avalos, B. (2011). Teacher professional development in Teaching and Teacher Education over ten years. Teaching and
Teacher Education, 27(1), 10-20. https://doi.org/10.1016/j.tate.2010.08.007
Darling-Hammond, L., Hyler, M. E., & Gardner, M. (2017). Effective Teacher Professional Development. Palo Alto,
CA: Learning Policy Institute. Retrieved from https://learningpolicyinstitute.org/product/effective-teacher-professional-development-
report
Fullan, M. (2007). The New Meaning of Educational Change (4th ed.). New York: Teachers College Press.
OECD. (2019). Teacher Professional Learning and Development: The OECD Teaching and Learning International
Survey (TALIS). Paris: OECD Publishing. Retrieved from https://www.oecd.org/education/talis
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti. (2022, 28 yanvar). Yangi O‘zbekistonning taraqqiyot strategiyasi to‘g‘risida
PF-60-son Farmoni.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi. (2021, 19 oktabr). Pedagog kadrlarni tayyorlash, qayta tayyorlash va
ularning malakasini oshirish tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida 553-son Qarori.
Guskey, T. R. (2000). Evaluating Professional Development. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
Desimone, L. M. (2009). Improving impact studies of teachers’ professional development: Toward better conceptualizations
and measures. Educational Researcher, 38(3), 181-199. https://doi.org/10.3102/0013189X08331140
O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi. (2023). Kasbiy rivojlanish bo‘yicha metodik tavsiyalar. Toshkent: Avloniy
nomidagi PMMI.
Загрузки
Опубликован
Выпуск
Раздел
Лицензия
Copyright (c) 2025 MAKTABGACHA VA MAKTAB TA’LIMI JURNALI
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution» («Атрибуция») 4.0 Всемирная.
