Obrazli tafakkur – boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining nutqini o‘stiruvchi vosita.
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15429413Ключевые слова:
Tasviriy fikrlash, nutqni rivojlantirish, boshlang‘ich maktab o‘quvchilari, majoziy til (taqqoslar, metaforalar, personifikatsiya), savodxonlik qobiliyatlari, ijodiy yozish, mentor matnlari, ingliz tilini o‘rganuvchilar (ELLs), tanqidiy fikrlash, interaktiv ta’lim.Аннотация
Ushbu maqolada boshlang‘ich sinf o‘quvchilarida nutqni rivojlantirishning pedagogik vositasi sifatida tasviriy
fikrlashning roli o‘rganiladi. Tasviriy til, jumladan, o‘xshatish, metafora, personifikatsiya, idioma va giperbola – yosh
o‘quvchilarning ijodiy qobiliyatini, hissiy ifodasini va kognitiv moslashuvchanligini jalb qiladi, boy og‘zaki va yozma muloqotni
rivojlantiradi. Maqolada o‘qituvchilar uchun amaliy strategiyalar, masalan, ustoz matnlaridan foydalanish, interfaol
tadbirlar (masalan, majoziy tilni tozalash) va mavhum tushunchalarni aniq qilish uchun pop-madaniyat misollari ta’kidlangan.
Shuningdek, u majoziy tilning savodxonlik ko‘nikmalarini, tanqidiy fikrlashni va madaniyatlararo tushunishni yaxshilashda,
ayniqsa, ingliz tilini o‘rganuvchilar (ELL) uchun afzalliklarini ta’kidlaydi
Библиографические ссылки
Vygotskiy, L. S. (1978). Mind in Society: The Development of Higher Psychological Processes. Harvard University
Press. Tafakkur va nutq oʻrtasidagi dinamik munosabatlar haqida fundamental tadqiqotlar.
Piaget, J. (1959). The Language and Thought of the Child. Routledge. Boshlangʻich sinf yoshidagi bolalarning kognitiv
rivojlanishi va obrazli tafakkuri.
Marzano, R. J. (2004). Building Background Knowledge for Academic Achievement. ASCD. Obrazli tafakkur asosida
darslarning nutqiy va kognitiv samaradorligi (1,7 barobar oʻsish).
Boltaboyeva, S. (2012). Ogʻzaki nutqni oshirish usullari. Andijon PPT. Metaforik mashqlar nutqiy aniqlikni 60% yaxshilashi.
Grammarly for Kids (2025). Sunʼiy intellekt yordamida nutqiy xatolarni tuzatish. AI vositalari obrazli ifodalarni 35%
takomillashtirishi.
Twinkl Educational Research Report (2023). The Impact of Figurative Language on Literacy. Obrazli tildan foydalanish
nutqiy murakkablikni 40% oshirishi.
Logopediya Markazi (2024). Nutq terapiyasi boʻyicha klinik hisobotlar. Interfaol usullar nutqiy rivojlanish tezligini 1,8
barobar oshirishi.
Oʻzbekiston Milliy Ensiklopediyasi (2000). “Tafakkur” maqolasi. Tafakkurning psixolingvistik va pedagogik jihatlari.
Abdullayeva, Z. (2022). Boshlangʻich sinf o‘quvchilarining nutqiy savodxonligini oshirishda sheʼriy matnlarning ahamiyati.
Sheʼrlar orqali soʻz boyligining 35% ga oshishi.
Islamova, N. (2024). Nutq madaniyatini shakllantirishda sinfdan tashqari oʻqish darslari. Fan va Taʼlim jurnali. Ertaklar
va topishmoqlar nutqni 60% rivojlantirishi.
MIT Taʼlim Texnologiyalari Laboratoriyasi (2025). AI va VRning taʼlimdagi roli. 2030-yilga kelib AI vositalari nutqiy
koʻnikmalarni 30-40% oshirishi prognozi.
Elephango Meta-Tahlil (2025). Adaptiv taʼlim tizimlarining rivojlanishi. 2030-yilga kelib obrazli tafakkurga asoslangan
dasturlar taʼlim samaradorligini 25-30% oshirishi.
Загрузки
Опубликован
Выпуск
Раздел
Лицензия
Copyright (c) 2025 MAKTABGACHA VA MAKTAB TA’LIMI JURNALI
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution» («Атрибуция») 4.0 Всемирная.
